Wat is Schaamluis?

Pediculosis (schaam-, plat- of krabluis) is een aandoening van de behaarde delen van het lichaam. De luizen voeden zich met het bloed van de mens en hun beten veroorzaken hevige jeuk.

Er zijn drie soorten luizen:

• de hoofdluis komt meestal voor op de hoofdhuid 
• de schaam-, plat- of krabluis in de schaamstreek 
• de kleer- of lichaamsluis in de naden en zomen van kleding

Schaamluizen zijn insecten die als parasieten voorkomen in de schaamstreek bij de mens. Ze worden ook wel 'platjes' genoemd omdat de volwassen luis plat is, en krabluizen, omdat een volwassen luis onder een microscoop op een krab lijkt. Behalve in de schaamstreek kunnen schaamluizen ook op andere behaarde delen van het lichaam voorkomen.

Infectie komt wereldwijd op grote schaal voor.

De schaamluis kent drie levensfasen, namelijk die van de neet, de nimf en de volwassen luis.
Neten zijn de eieren van de schaamluis. Ze zijn moeilijk waar te nemen met het oog en zitten stevig vast aan de haarschacht. Neten zijn ovaal en meestal geelwit van kleur. Het duurt ongeveer een week voor de neten uitkomen. 
Uit de neet komt een kleine luis die 'nimf' wordt genoemd. Deze lijkt op een volwassen luis, maar is kleiner. Het duurt ongeveer zeven dagen voordat de nimf tot een volwassen luis is uitgegroeid. Om te kunnen leven moet de nimf zich voeden met bloed. 
De volwassen luis lijkt door een sterk vergrootglas op een klein krabbetje. Schaamluizen hebben zes poten, maar hun twee voorpoten zijn erg groot en lijken op de scharen van een krab, vandaar dat ze ook wel krabluis genoemd worden. Schaamluizen zijn geelbruin tot grijswit van kleur. De vrouwtjesluis legt eieren; ze is meestal groter dan het mannetje. Om te leven moeten de volwassen luizen zich voeden met bloed. Als de luis van de gastheer valt, gaat hij binnen een tot twee dagen dood.

Oorzaak
Schaamluis wordt gewoonlijk via seksueel contact verspreid. In zeer zeldzame gevallen kan besmetting ook optreden door contact met beddengoed, handdoeken of kleding van iemand met schaamluis. Infectie bij een jong kind of tiener kan wijzen op seksuele contacten of op seksueel misbruik.
Schaamluizen leven uitsluitend op mensen. Dieren kunnen geen schaamluizen krijgen of verspreiden.

Verschijnselen
De belangrijkste aanwijzing voor schaamluis is jeuk in de schaamstreek. Er kunnen neten (luizeneieren) of kruipende luizen zichtbaar zijn. 
Schaamluizen worden meestal aangetroffen in het haar in de schaamstreek, maar af en toe ook in ander stug lichaamshaar, zoals been- of okselbeharing. Luizen op het hoofd zijn geen schaamluizen, maar hoofdluizen.

Diagnose
Besmetting kan worden vastgesteld door het schaamhaar goed te onderzoeken op neten, nimfen of luizen. Een nimf of volwassen luis is soms moeilijk te zien: er zijn er meestal maar een paar en ze kunnen snel van het licht wegkruipen. Als er geen kruipende luizen te zien zijn, is de aanwezigheid van neten een aanwijzing voor besmetting. Behandeling is dan noodzakelijk.

Behandeling van schaamluis
Bij de apotheek of drogist zijn zeer effectieve middelen tegen schaamluis te verkrijgen. Volg de gebruiksaanwijzing nauwkeurig op. Alle delen van het lichaam (niet alleen de liesstreek) moeten worden ingesmeerd met een oplossing op waterbasis die gedurende twaalf uur of een nacht moet 'intrekken'. Na zeven dagen moet een tweede behandeling uitgevoerd worden om er zeker van te zijn dat alle luizen dood zijn. Lotions op alcoholbasis worden afgeraden omdat ze irritatie veroorzaken op een gevoelige huid.

Tegelijk met de medicijnen moeten kleding en beddengoed worden verschoond en gewassen. Niet-wasbare kleding chemisch laten reinigen of bewaar deze gedurende zeven dagen in een afgesloten plastic zak of 24 uur in de vriezer.

Licht je seksuele partner(s) in als je besmet bent. Lichamelijk contact kan beter vermeden worden tot de besmetting is verdwenen.

Raadpleeg een arts bij twijfel over mogelijke besmetting of als een behandeling geen afdoende resultaat heeft.

Voorzorgsmaatregelen tegen schaamluis
Een aantal manieren om besmetting met schaamluis te voorkomen:
Meerdere partners verhogen de kans op besmetting met schaamluis, beperk dit, zeker als je besmet bent. 
Wanneer je reist, gebruik dan altijd je eigen badartikelen, d.w.z. zeep, deodorant, washandje en handdoek. Leen deze zaken ook niet aan iemand anders uit. 
Slaap altijd onder schone lakens. Controleer deze bij aankomst en als je twijfelt, vraag dan of ze verschoond kunnen worden zodat je er zeker van bent. Laat niemand anders in je bed slapen. 
Afhankelijk van het land dat je bezoekt, kan het nodig zijn om middelen tegen luizen bij u te hebben voor het geval deze onderweg niet verkrijgbaar zijn.