Genitale wratten

Wratten op de geslachtsdelen en rond de anus (condylomata acuminata) komen veel voor en kunnen heel hinderlijk zijn. Ze zijn echter meestal onschuldig, maar soms zeer hardnekkig en ze kunnen zich snel uitbreiden. De veroorzaker van de wratten is een virus dat bijna altijd wordt overgebracht door seksueel contact.

Condooms bieden wel enige bescherming, maar kunnen de overdracht van het virus tijdens seksueel contact niet voor 100% voorkomen. Je kunt de wratten ook krijgen door gebruik te maken van bijvoorbeeld een handdoek of washand van iemand die genitale wratten heeft.
De wratten zitten meestal op en rond de geslachtsdelen en in de bilspleet. Een heel enkele keer zitten ze in de mond.

Verschijnselen bij mannen en vrouwen
Genitale wratten ontstaan enkele weken tot zelfs meer dan een jaar na infectie met het virus. Bij vrouwen zitten de wratten op of rond de schaamlippen, in de vagina en/of op de baarmoedermond. Bij mannen zitten de wratjes op en rond de penis. Anale wratten bevinden zich zowel bij mannen als bij vrouwen in of rond de anus.
Vaak zijn er eerst enkele kleine wratten die groter worden en zich uitbreiden. Ze doen geen pijn, maar kunnen soms jeuken. Bij vrouwen kunnen de klachten erger worden tijdens de menstruatie of de zwangerschap.
Je kunt genitale wratjes hebben zonder dat je dat weet, omdat je de wratten soms moeilijk zelf kunt ontdekken. Bij vaginale wratten kunnen ze inwendig zitten en daardoor onopgemerkt blijven. De wratten kunnen vanzelf verdwijnen. Toch is behandeling aan te raden.

Mogelijke gevolgen bij mannen en vrouwen
Genitale wratten kunnen zich uitbreiden. Om dat te voorkomen, is een snelle behandeling belangrijk. Als je langer wacht en het aantal wratten zich uitbreidt, neemt de behandelingsduur toe.
Het virus dat genitale wratten veroorzaakt heet HPV (Humaan Papillomavirus). Sommige typen van dit virus veroorzaken baarmoederhalskanker. Genitale wratten worden meestal veroorzaakt door andere typen HPV, maar in sommige gevallen kunnen de wratten worden veroorzaakt door een type HPV dat ook een verhoogde kans op baarmoederhalskanker geeft. Het is voor vrouwen boven de dertig dan ook aan te raden mee te doen aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Je krijgt daar vanzelf een oproep voor. Overleg dit zonodig met je arts.

Een besmetting met HPV kan effect hebben op de vruchtbaarheid. Bij mannen kan het de spermakwaliteit aantasten en bij vrouwen veroorzaakt het mislukte bevruchtingen bij in-vitrofertilisatie (IVF)
Men beschouwt HPV echter niet als de voornaamste oorzaak van deze problemen, eerder als een bijkomende risicofactor.

Onderzoek
De arts zal de wratten goed bekijken en eventueel uitstrijkjes maken om na te gaan of er sprake is van andere soa. Om na te gaan of je wellicht ook syfilis hebt opgelopen doet de arts soms ook een bloedonderzoek.

Behandeling van genitale wratten

Behandeling is intensief. De arts kan de wratten aanstippen met een vloeistof. Dit kan pijn doen. Na ongeveer drie uur moet deze vloeistof afgewassen worden. De behandeling wordt wekelijks herhaald totdat de wratten zijn verdwenen. Dit kan weken en soms zelfs maanden duren. Het is ook mogelijk om de wratten zelf te verwijderen door ze aan te stippen. Soms worden de wratten bevroren, weggeschroeid of chirurgisch weggesneden. Dat gebeurt vaak onder verdoving. De wratten kunnen terugkeren.
Bij zwangerschap zijn sommige behandelingen gevaarlijk voor het ongeboren kind, dus wacht de arts met behandelen. Na de zwangerschap worden wratten vaak een stuk minder of verdwijnen vanzelf. Zo niet, dan word je alsnog behandeld.

Het kan zinvol zijn om degene(n) met wie je de laatste maanden seksueel contact hebt gehad, op de hoogte te brengen.
Het virus is besmettelijk. Vooral als de wratten inwendig zitten kan je het virus gemakkelijk ongemerkt doorgeven. Bovendien kan het virus zich ook eenvoudig verspreiden, omdat er een lange periode ligt tussen infectie met het virus en het ontstaan van de wratten. De vaste partner is vaak ook geïnfecteerd en kan zich dus ook laten onderzoeken en zonodig behandelen.