Welke anticonceptie na een bevalling?

Na een bevalling dien je met enkele zaken rekening te houden als je weer voor anticonceptie kiest:

• Is verdere gezinsuitbreiding gewenst of juist niet?
• Hoe heb je vormen van anticonceptie ervaren die je voor de zwangerschap gebruikte?
• Ben je weer snel seksueel actief na een bevalling?
• Geef je wel of geen borstvoeding?

Als je borstvoeding geeft is er een soort bescherming tegen een nieuwe zwangerschap, doordat lactatie (afscheiding van melk uit de borstklieren) zorgt voor onderdrukking van de ovulatie. Vooral het zogen van de baby is hierbij een belangrijke prikkel voor het in stand houden hiervan. 
Dit effect is sterker direct na de bevalling dan bijvoorbeeld zes maanden na de bevalling. Hoe groot dit beschermend effect is, is moeilijk te voorspellen en afhankelijk van onder andere hoe vaak en hoelang je borstvoeding geeft, of je nachtvoedingen en bijvoedingen geeft en het wel of niet optreden van vaginaal bloedverlies. Dit laatste kan betekenen dat de menstruatiecyclus zich herstelt. Omdat dit niet duidelijk te meten is, heb je toch kans op een nieuwe zwangerschap als je onbeschermd weer seks hebt.

Wanneer je flesvoeding geeft zal de menstruatiecyclus zich veel sneller herstellen door het ontbreken van de prikkel door het zogen. Ovulaties ontstaan dan vaak al rond de twee maanden na de bevalling.

Als je slechts voor korte tijd anticonceptie wenst, tot de tijd van een eventuele volgende zwangerschap, dan is condoomgebruik een goede mogelijkheid. Condoomgebruik heeft geen nadelen wat betreft borst- of flesvoeding en biedt tevens bescherming tegen vormen van urineweginfecties.

Andere mogelijkheden van anticonceptie voor na de bevalling zijn de pil, het spiraaltje en het pessarium. Elke vorm heeft voordelen en nadelen:
De pil is een zeer betrouwbare vorm. Het kan voor zowel korte als lange tijd worden gebruikt. Andere voordelen zijn vaak het minder optreden van opvliegers en ook eventuele pijn bij het vrijen kan minder zijn. Een nadeel is dat de kans op het vormen van bloedproppen, gedurende de eerste weken na de bevalling iets verhoogd is bij gelijktijdig pilgebruik. Of dit ook voor de laaggedoseerde pil geldt is niet bekend. 
Een ander belangrijk nadeel is dat de pil ervoor zorgt dat de hoeveelheid moedermelk vermindert en dat ook de periode waarin borstvoeding mogelijk is korter wordt. Ook bereiken de hormonen van de pil via de borstvoeding ook het kind. Of het kind hiervan nadelige gevolgen ondervindt is niet bekend. Daarnaast moet vermeld worden dat bij het starten van de pil op een willekeurig moment na de bevalling men niet volledig kan vertrouwen op de optimale anticonceptieve werking tijdens de eerste cyclus. Eventueel extra maatregelen om extra zekerheid tegen zwangerschap te bieden zijn dan aan te raden, Zo kan men gedurende de eerste cyclus naast de pil natuurlijk ook nog condooms gebruiken.

Het spiraaltje is een betrouwbare anticonceptiemethode en is geschikt als voor langere tijd anticonceptie gewenst is. Een voordeel is dat het geen nadelige effecten heeft op de borstvoeding. Een nadeel is dat vooral in de eerste weken na de bevalling bij het plaatsen van een spiraaltje een grotere kans bestaat op infecties en afstoting van het spiraaltje. Ook de wat drogere vagina kan tot 4-6 weken na de bevalling plaatsing van het spiraaltje bemoeilijken. Het is verstandig om met een echoscopie de positie van het spiraaltje te laten controleren.

Het gebruik van een pessarium wordt in de eerste maanden na de bevalling niet aangeraden vanwege veranderingen in de vagina, die nog tot 3-6 maanden na de bevalling kunnen optreden. Tot die tijd moet aan een alternatieve methode van anticonceptie gedacht worden.

Het gebruik van anticonceptie is dus afhankelijk van je persoonlijke omstandigheden. Wil men wel of geen nieuwe zwangerschap, geeft men borstvoeding of niet, wat zijn de oude ervaringen. Er zijn veel redenen om voor condoomgebruik te kiezen.

Overwegingen die condoomgebruik tot een goede keus maken zijn bijvoorbeeld:

• als je na enige tijd weer zwanger wilt worden
• als je zo lang mogelijk borstvoeding wilt geven
• als je extra aanvullende maatregelen tijdens de eerste cyclus van je pilgebruik na de zwangerschap wenst